🏵️Το Έθιμο του Κλήδονα 23 - 24 Ιουνίου 🏵️
Το έθιμο του Κλήδονα είναι μια αρχαία λαϊκή τελετουργία που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου, την ημέρα του Άη Γιάννη του Ριγανά ή του Λαμπαδάρη, και συνδέεται με μαντικά δρώμενα και καθαρτικές φωτιές.
Οι ρίζες του ανάγονται στην αρχαιότητα, ενώ διατηρήθηκε μέσα στους αιώνες μέσω της λαϊκής παράδοσης.
Η λέξη «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «κλήδων», που σημαίνει μαντικό σημάδι ή προφητικός ήχος.
Σύμφωνα με το έθιμο, οι άγαμες κοπέλες
ρίχνουν σε ένα πήλινο δοχείο (το λεγόμενο «αμίλητο νερό») διάφορα προσωπικά αντικείμενα, τα λεγόμενα «ριζικάρια», με σκοπό
να μάθουν ποιον θα παντρευτούν.
Το νερό για το δοχείο φέρνεται από κάποια κοπέλα που πάει να το πάρει σιωπηλά από ένα πηγάδι ή μια βρύση — γι' αυτό και λέγεται «αμίλητο».
Το δοχείο σκεπάζεται και αφήνεται όλη τη νύχτα κάτω από τ' αστέρια.
Το πρωί της 24ης Ιουνίου, γίνεται η αποκάλυψη των «ριζικαριών» με μαντικά στιχάκια ή δίστιχα, τα οποία λέγονται από μια μεγαλύτερη γυναίκα του χωριού ή της κοινότητας.
Ταυτόχρονα, το βράδυ της παραμονής
(23 Ιουνίου), ανάβονται φωτιές στις γειτονιές, γνωστές ως «φωτιές του Αϊ-Γιάννη».
Οι νέοι και τα παιδιά πηδούν πάνω από τις φλόγες, τραγουδώντας και γελώντας, ενώ ρίχνουν στις φωτιές τα παλιά στεφάνια του Μάη για να καούν, σε μια συμβολική πράξη κάθαρσης και ανανέωσης.
Το έθιμο του Κλήδονα είναι μια ζωντανή απόδειξη της διαχρονικότητας των λαϊκών παραδόσεων στην Ελλάδα, καθώς συνδυάζει στοιχεία της αρχαίας μαντείας με τη χριστιανική εορτή του Αγίου Ιωάννη
🌹Του Κλήδονα το έθιμο 🌹
Απόψε που 'ναι του Κλήδονα,
ας βγει καλή η ζήση,
και η καρδιά μου ό,τι ζητά,
να το ’χει ως τη δύση.
Κλήδονα, φώτισε σωστά
τη μοίρα που με δέρνει,
και πες αν είναι το γραφτό
φως ή σκοτάδι φέρνει.
Πες μου, νερό μου αμίλητο
ποιον θα ’χω για ταίρι,
αν θάν’ γλυκός σαν την αυγή
ή σαν πικρό αγέρι.
Ο,τι τραβώ κι αν καρτερώ,
στην μοίρα πιστεύω,
που ρίχνει ριζικά στο φως
μα στη μοναξιά γέρνω
Αν είναι η μοίρα μου καλή,
καλό παιδί θα φέρει,
να μου κρατά το χέρι μου
στου κόσμου το αγέρι.
Η μοίρα γράφει στα κρυφά,
κανείς δεν την ορίζει,
κι όποιο παιδί αγαπά
μόνο η καρδιά γνωρίζει.
© Ελένη Λούκαρη - Καλαϊτσίδου
