Sunday, April 21, 2024

Εκδρομή στην Ελάτη και Τρίκαλα

 


Στις 21 Απριλίου, 2024, ημέρα Κυριακή, ήταν μια πολύ όμορφη ημέρα για την ομάδα συμμαθητριων γεμάτη αγάπη Χαρά,  ενεργητικότητα και συντροφικότητα. 

Αποφασίσαμε κάποιες, να συμμετάσχουμε σε μια εκδρομή  που διοργάνωσε το πρακτορείο Αχιλλέας tours, στην Ελάτη και στα Τρίκαλα .

Συμμετείχαμε η Σμαρούλα, η Ελένη, η Αννούλα, η Άννα, η Αφροδίτη, η Καίτη, η Μαίρη, η Μαρία, η Φωτεινή, η Ελλη, η Τομη 

Η εκκίνηση έγινε από την Ελιά το πρωί 7.30. Η ημέρα μας ξεκίνησε πολύ όμορφη και φωτεινή. 







Φτάνοντας στα Τρίκαλα απο την Εγνατία οδό για Αθήνα, πήραμε τον περιφεριακό δρόμο την πόλης και ακολουθησαμε τις πινακίδες προς Πύλη, Ελάτη, Περτούλι. 

Ο δρόμος μέχρι την Πύλη διασχίζει το δυτικό Θεσσαλικό κάμπο ενώ μετά την Πύλη περνά ανάμεσα από τα στενά μεταξύ των βουνών Ίταμου και Κόζιακα. Η διαδρομή από την Πύλη έως την Ελάτη είναι 14 χιλίομετρα. Μόλις 2 χλμ μετά την Πύλη, μπορείτε να κάνετε στάση στη τοξοτη γέφυρα της “Καμάρας” χτισμένη το 1513 από τον Άγιο Βησσαρίωνα.

Η πρώτη μας στάση ήταν η Πύλη Τρικάλων που  διαθέτει το ξακουστό και γραφικό μεγάλο τοξωτό γεφύρι! Εκεί  βγάλαμε τις δικές μας αναμνηστικές φωτογραφίες!














Η Ελάτη είναι ένα ορεινό χωριό, στο νομό Τρικάλων. 

Είναι ιδιαίτερα δημοφιλή για τις χειμερινές εξορμήσεις. Ανήκει στο δήμο Πύλης και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 920 μέτρων. Ο μόνιμος πληθυσμός ανέρχεται σε περίπου 500 άτομα.

Βρίσκεται σε απόσταση 32 χιλιομέτρων από την πόλη των Τρικάλων και μόλις 15 χιλιόμετρα από το Περτούλι και το ομώνυμο χιονοδρομικό κέντρο.

Βουτηγμένη μέσα σε πυκνά δάση ελάτης, εξ ου και  ονομασία της. Τα παλιά πέτρινα χτίσματα, οι λιθόστρωτοι δρόμοι και οι μικρές πλατείες, στολισμένες με βρύσες και παρτέρια, της προσδίδουν αρχοντιά και γραφικότητα.

Εκεί υπάρχει το Εκκλησιαστικό Μουσείο Ελάτης που περιλαμβάνει εκθέματα που σχετίζονται με τον εκκλησιαστικό πολιτισμό της περιοχής και αντικατοπτρίζουν τη θρησκευτική κληρονομιά του τόπου.

Σύμφωνα με βυζαντινά ευρήματα, το χωριό δημιουργήθηκε μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης σε μια διαφορετική τοποθεσία κοντά στο ποτάμι. Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχαν τρεις παλιότεροι οικισμοί οι οποίοι καταστράφηκαν από φωτιά το 1943, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ελάτη χτίστηκε στη σημερινή της θέση αμέσως μετά την οριστική απελευθέρωση των Τρικάλων από τους Τούρκους το 1898 και μέχρι το 1955 ονομαζόταν Τύρνα.










Ήπιαμε το καφέ μας σε μια πολύ όμορφη καφετέρια στολισμένη με όλες τις αποχρώσεις των εποχών.












Η ώρα πέρασε γρήγορα με γέλια και με συζητήσεις για την ομορφιά της φύσης που τα μάτια μας κοιτούσαν έκθαμβα όλες τις αποχρώσεις του πράσινου.

Χωρίς να το καταλάβουμε και επειδή είχε αρχίσει να ψιλοβρέχει , αποφασίσαμε να κατηφορίσουμε για τα Τρίκαλα για να πάρουμε το γεύμα μας, που  δεν σαν κρύβω μας άνοιξε η όρεξη , αναπνέοντας καθαρό αέρα τα πνευμόνια μας. 

Τα Τρίκαλα, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού είναι χτισμένη στη θέση που βρισκόταν η αρχαία Τρίκη από την οποία πήρε και το όνομά της. 

Η πόλη των Τρικάλων υπήρξε γενέτειρα αρκετών σημαντικών προσωπικοτήτων της αρχαίας και της σύγχρονης Ελλάδας, ανάμεσα σε αυτές ο Ασκληπιός, ο πρώτος έλληνας γιατρός.

 Αυτός γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις όχθες του ποταμού Ληθαίου, του οποίου οι θεραπευτικές ικανότητες έδωσαν την εντύπωση ότι είχε θεϊκές δυνάμεις. Για του λάτρεις της τέχνης υπάρχει το Μουσείο Δημήτρη και Λεγκως Κατσικογιάννη το οποίο αριθμεί 1236 πίνακες καθώς 114 γλυπτά του μεγάλου καλλιτέχνη Δημήτρη Κατσικογιάννη.

Ο Ληθαίος ποταμός, παραπόταμος του Πηνειού, τη διασχίζει και προσφέρει ένα φυσικό αξιοθέατο στη πόλη. Τα γραφικά σοκάκια, το Βαρούσι, το Βυζαντινό Φρούριο, τα παλιά Μανάβικα με τα ταβερνάκια και το άλσος του Προφήτη Ηλία που μέσα του στεγάζεται και ο Ζωολογικός κήπος, τη χαρακτηρίζουν.


Η Σμαρούλα είχε μια φίλη στα Τρίκαλα την Λίτσα η οποία μας είχε κλείσει για φαγητό στην ξακουστή Ταβέρνα Χάνι 



Το αναπαλαιωμένο αυθεντικό χάνι του 1918, με το υπόγειο κελάρι, δεσπόζει απέναντι από τον σιδηροδρομικό σταθμό και αποτελεί σημείο αναφοράς των Τρικάλων «παντρεύοντας» την εκλεκτική ελληνική κουζίνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της περιοχής.

Πέτρα, ξύλο και φως, ποτισμένα με λίγες σταγόνες ιστορίας, συνδυάζονται αρμονικά δημιουργώντας ένα ατμοσφαιρικό περιβάλλον το οποίο επιμελήθηκε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η αρχιτέκτονας Φένια Καλογερομήτρου.

Μετά κάναμε μια βόλτα στον πεζόδρομο Ασκληπιού που βρίσκονται και πολλά από τα μαγαζιά αναψυχής της πόλης, στην παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι που σημαίνει συνοικία «εκτός κάστρου» μας ταξίδεψε στο χρόνο.







Από μακριά είδαμε το φρούριο των Τρικάλων που λόγω βροχής δεν μπορούσαμε να πάμε.   Το φρούριο σήμα κατατεθέν για την πόλη, με το παλιό ρολόι και την καμπάνα των 650 κιλών, έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές. Σε αυτό εκτός από το ρολόι, υπάρχει ένα υπαίθριο θέατρο καθώς και καφέ εστιατόριο. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό αξιοθέατο, μαζί με το ποτάμι! Από το ρολόι έχεις μια πανοραμική εικόνα της πόλης.


Το Κουρσούμ Τζαμί – Στη νότια είσοδο της πόλης βρίσκεται το Κουρσούμ-Τζαμί, έργο του εξισλαμιθέντος Αρχιτέκτονα Σινάν-πασά. Ανακατασκευάστηκε το 1996 από το Δήμο Τρικκαίων με χρηματοδότηση της Ευρ.Ένωσης. Είναι έργο προστατευόμενο από την UNESCO

Ο Πολυχώρος Τέχνης και Πολιτισμού Μύλος Ματσόπουλου – Ένα ιδιαίτερα σημαντικό βιομηχανικό μνημείο, το οποίο αποτέλεσε το πρώτο αλευροποιείο και μακαρονοποιείο της Ελλάδας. Τα μηχανήματα του Μύλου διατηρούνται σε καλή κατάσταση ενώ εκεί στεγάζεται ο θερινός και χειμερινός Δημοτικός Κινηματογράφος.






Ιδρυτές του ήταν οι αδερφοί Αγαθοκλή οι οποίοι διατηρούσαν εργοστάσιο στη Στυλίδα και επέκτειναν τις δραστηριότητές του στα Τρίκαλα, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας.

 Στο πέρασμα του χρόνου άλλαξε πολλές ιδιοκτησίες ώσπου κατέληξε στα χέρια του Ιωάννη Ματσόπουλου.

 Το 1977 πέρασε στην ιδιοκτησία του Δήμου Τρικκαίων, με δωρεά του ιδιοκτήτη του. Για περισσότερο από δυο δεκαετίες, το πανύψηλο τουβλόκτιστο φουγάρο του παρέμενε σβηστό, οι μηχανές του σταματημένες και οι πύλες του ερμητικά κλειστές.

Στο Βαρούσι που κάποτε ήταν η γειτονιά των ευκατάστατων Τρικαλινών είδαμε τα δίπατα σπίτια, αρχοντικά και τις ξύλινες πόρτες και χρονολογείται μεταξύ 17ου-19ου αιώνα. 

Είναι χτισμένο στις παρυφές του βυζαντινού κάστρου (φρούριο), αποτελεί την ιστορικότερη συνοικία των Τρικάλων.

 Επί τουρκοκρατίας ήταν η εύπορη, χριστιανική και αυτοδιοικούμενη περιοχή της πόλης. Έως το 1930 καθιστούσε την αριστοκρατική συνοικία των Τρικάλων στην οποία κατοικούσαν κυρίως μεγαλέμποροι και μεγαλοκτηματίες. Στα ΝΑ της εκτείνεται η συνοικία Παλιά Μανάβικα και οι δυο μαζί απαρτίζουν σήμερα την παλιά πόλη.

Η ονομασία «Βαρούσι» προέρχεται από την τουρκική λέξη varos (προάστιο) και σημαίνει «συνοικία εκτός οχυρού». Χρησιμοποιήθηκε σε ολόκληρη τη βαλκανική επικράτεια χαρακτηρίζοντας οικισμούς που χτίστηκαν έξω και γύρω από κάποιο κάστρο. Χρησιμοποιήθηκε επίσης, σε διάφορα μέρη της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας για την ονομασία χριστιανικών συνοικιών.

Το Βαρούσι διακρίνεται για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των παλιών διώροφων αρχοντικών, με τα χαγιάτια, τις μακριές μαρκίζες και τα έντονα χρώματα. Είναι κατασκευασμένα από πλίνθους και σοβά, μεταξύ 17ου και 19ου αιώνα, και έχουν χαρακτηριστεί στο σύνολό τους διατηρητέα. Αντικατοπτρίζουν την οικονομική και πολιτιστική άνθηση εκείνης της περιόδου, προϊόν της μεγάλης ανάπτυξης του εμπορίου και της βιοτεχνίας.

Τα χαρακτηριστικά στενά σοκάκια του έγιναν γνωστά, μέσα από τα τραγούδια του Τσιτσάνη, ως «τα στενά του Σακαφλιά». Στην πραγματικότητα όμως, ο μεγάλος τρικαλινός δημιουργός αναφερόταν στις φυλακές Τρικάλων. Σε κάποια από αυτά, ανάμεσα από τα πέτρινα διατηρητέα, ξεπροβάλλει ο πύργος του ρολογιού και τα τείχη του κάστρου, συνθέτοντας εικόνες βυζαντινής αρχοντιάς και μεγαλοπρέπειας.




Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά». Όταν ο Βασίλης Τσιτσάνης έγραφε αυτούς τους στίχους το 1939, εμπνευσμένος από τη δολοφονία του διαβόητου κακοποιού της εποχής Γεώργιου Σακαφλιά, μέσα στις φυλακές Τρικάλων, σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια μέρα αυτές οι φυλακές, «τα στενά», θα γινόταν το πολιτιστικό σπίτι του.

Το Κέντρο Έρευνας – Μουσείο Βασίλη Τσιτσάνη, λειτουργεί στον επάνω όροφο των παλιών φυλακών Τρικάλων, δίπλα στον ποταμό Ληθαίο. Είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη και στιχουργού. Ένα έργο εμπνευσμένο από τη ζωή του λαού, γεμάτο εικόνες και συναισθήματα τα οποία αντανακλώνται μέσα από τα δεκάδες, σπάνιας ομορφιάς και αυθεντικότητας, τραγούδια του.

Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκονται η βιογραφία του δημιουργού, διάφορες φωτογραφίες, μουσικά όργανα, προσωπικά του αντικείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από το έργο του, όπως παρτιτούρες και δίσκοι με αυθεντικές εκτελέσεις των τραγουδιών του. Επίσης, περιλαμβάνονται εργαλεία και μηχανήματα από τις παλιές φυλακές καθώς και αντικείμενα από τη ζωή των κρατουμένων.

Στη δυτική όψη του παλιού διοικητηρίου των φυλακών, δεσπόζει, επιβλητική, η μορφή του Βασίλη Τσιτσάνη. Πρόκειται για ένα ψηφιδωτό επιφάνειας 18 τ.μ., προσφορά των τρικαλινών καλλιτεχνών Μιχάλη Κουφογιάννη και Γεώργιου Κουρμέτζα, το οποίο ολοκληρώθηκε στις 24-12-2019.




Ασκληπιείο – Στο κέντρο των Τρικάλων είδαμε  τα ερείπια του περίφημου Ασκληπιείου της αρχαίας Τρίκκης.


Στη μια πλευρά της γέφυρας υπάρχει ένας τεχνητός καταρράκτης τα νερά του οποίου πέφτουν με δύναμη στην κοίτη του Ληθαίου και προσφέρουν ένα όμορφο θέαμα.

 Λόγω της ευρείας της επιφάνειας, λειτουργεί ως μικρή πλατεία και σημείο χαλάρωσης πάνω από το ποτάμι με θέα την εμβληματική φιγούρα του Ασκληπιού.

Ο Ασκληπιός απεικονίζεται με πυκνά μαλλιά και μούσι να φοράει μανδύα. Στο αριστερό χέρι κρατάει ραβδί γύρω από το οποίο κουλουριάζεται ένα φίδι, σύμβολο της Ιατρικής επιστήμης. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Θεόδωρο Βασιλόπουλο και στη βάση του φέρει τις επιγραφές:

«ΣΤΟΝ ΑΣΚΛΗΠΙΟ. ΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ Η ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΠΟΛΗ ΜΕ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ»

«ΕΓΩ Ο ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ, ΕΞ ΙΕΡΗΣ ΤΡΙΚΚΗΣ ΗΚΩ. ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΙΙΙ.14.6»

«ΕΤΑΙΡΟΣ Δ’ ΕΣΤΙ ΛΗΘΑΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ Ο ΠΕΡΙ ΤΡΙΚΚΗΝ ΕΦ΄ Ω Ο ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΝΑΙ ΛΕΓΕΤΑΙ. – ΣΤΡΑΒ. ΓΕΩΡΡ. ΧΙV. 647»

Μετά ήπιαμε τον καφέ μας , σε μια καφετέρια της Πλατείας και ήρθε η ώρα της επιστροφής για τη Βέροια.

Στην επιστροφή χορέψαμε τραγουδήσαμε , δεν καταλάβαμε ποτέ φτάσαμε στη Βέροια. 

Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ,    στη Λίτσα φίλη της Σμαρούλας, στο Πρακτορείο Αχιλλέας Tours  και ιδιαίτερα στην Έλενα για αυτή την υπέροχη εκδρομή Ελάτη - Τρίκαλα , που μας χάρισε ιδιαίτερες στιγμές χαράς, συγκίνησης και θαυμασμού.

Ελένη Λούκαρη-Καλαϊτσίδου